ویژگی ورمی کمپوست در مقایسه با سایر کمپوست‌ها ایجاد محیط مناسب رای حیات موجودات ذره بینی است.
ویژگی ورمی کمپوست در خاک
– ورمی کمپوست در اصلاح بافت فیزیکی خاک، نقش به‌سزایی دارد و موجب سبک شدن آن می‌شود. بنابراین ضریب حفظ رطوبت در خاک افزایش می‌یابد و آب به مقدار بیشتری در بافت خاک نگهداری می‌شود. در این حالت ورمی کمپوست موجب رها شدن تدریجی آب از خاک شده است و از تبخیر سطحی و یا نفوذ سریع آب به داخل عمق خاک (عمق دور از دسترس گیاه) جلوگیری می‌کند.
– ورمی کمپوست به حل شدن مواد مغذی خاک کمک می‌کند
– ورمی کمپوست در ایجاد تعادل نسبت مواد معدنی به مواد مغذی در خاک نقش مهمی دارد و با داشتن ترکیباتی چون نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و غیره یک کود بسیار غنی به شمار می‌رود.
ترکیب شیمیایی منحصر به فرد ورمی کمپوست
– در ترکیب شیمیایی ورمی کمپوست مقدار قابل توجهی چربی یافت می‌شود که آن را تبدیل به یک کود کامل می‌کند، به همین دلیل در غنی‌سازی گیاه از نظر مواد غذایی و همچنین احتیاجات متابولیکی آن، بسیار مؤثر است. به طور معمول، این مواد در سایر کودهای استاندارد تجاری یافت نمی‌شوند.
– بر اساس بررسی‌های دانشمندان ژاپنی که در سال ۱۹۷۸ منتشر شده است، زمانی که ورمی کمپوست با سایر کودها مخلوط شده و در زمین بکار رود، حلالیت مواد مغذی کود به تأخیر می‌افتد و مدت زمان پایداری آن افزایش می‌یابد. در این حالت، ورمی کمپوست با رها کردن تدریجی مواد مغذی خود در خاک در تداوم طولانی‌مدت فعالیت کود، سهم به‌سزایی دارد. همین ویژگی موجب می‌شود که در طول دوران کاشت و داشت گیاه، هیچ‌گونه نیازی به افزودن مجدد ورمی کمپوست به خاک نبوده و در این دوره فقط یک بار استفاده از کود در زمین کافی خواهد بود. اگر ورمی کمپوست با کودهای دیگر مخلوط شود. خواص فیزیکی و شیمیایی خاک همزمان با هم بهبود می‌یابد، بنابراین این ترکیب در تشدید اثرهای مطلوب و عملکرد کود تأثیر می‌گذارد.
– ورمی کمپوست یک کود صد در صد آلی است که به صورت مستقیم جذب ریشه گیاهان می‌شود. این نوع کمپوست، غنی‌ترین محیط برای حیات موجودات ذره‌بینی خاک بوده، ولی با وجود این، بدون بو و عاری از آلودگی است.
آنزیم ها و میکرو ارگانیسم های ورمی کمپوست
– ارزشمندترین ویژگی ورمی کمپوست در عملکرد آنزیم‌ها، میکروارگانیسم‌ها و هورمون‌های مختلف موجود در آن است. ورمی کمپوست دارای آنزیم‌هایی نظیر پروتئاز، آمیلاز، لیپاز، سلولاز و کتیناز است که در تجزیه مواد آلی خاک و در نتیجه در دسترس قرار دادن مواد مغذی مورد لزوم گیاهان نقش مؤثری دارد. ویژگی یاد شده موجب می‌شود تا ورمی کمپوست به عنوان بهترین و اساسی‌ترین کود برای احیای زمین‌های بایر غیرقابل کشت به شمار می‌رود.
– ورمی کمپوست محصولی، با ارزش برای کشت انواع محصولات به شمار می‌آید و در درجه اول برای پرورش گل و گیاهان زینتی و در کشتزارها برای اصلاح نژاد گیاهان مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا که نقش اساسی این نوع کمپوست تحریک و تسریع رشد گیاهان بوده، بهترین تأثیر آن در رنگ‌آمیزی گل و بزرگ‌تر کردن آن است.
تاثیر ورمی کمپوست بر گیاه
– به نظر می‌رسد که ورمی کمپوست در تغلیظ عطر و اسانس گیاهان و گل‌های معطر تأثیر داشته باشد.
– سایر موارد استفاده از این محصول شامل کاربرد آن در کرت‌های بزرگ پرورش گل، کشتزارهای انگور، محصولات و میوه‌های نوبر و زودرس، بیشه‌زاران و جنگل‌های طبیعی و مصنوعی (تولید چوب)، باغ‌های گردو، مرکبات و زیتون است.
– ورمی کمپوست، سرشار از عناصر پرمصرف و کم‌مصرف و به شکل قابل استفاده برای گیاه است. بر اساس گزارش‌های موجود، فضولات کرم‌های خاکی از نظر عوامل شیمیایی دارای مقادیر زیادی مواد آلی و عناصر قلیایی قابل تبادل، شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فسفر و منگنز قابل استفاده برای گیاه نسبت به خاک اطراف است.
– مواد تحریک‌کننده رشد گیاه نظر اکسین و سیتوکسین در ورمی کمپوست وجود دارد.
– ورمی کمپوست مقدار محسوسی آهن و مس در ترکیبات خود به اشکال شیمیایی و هندسی معین دارد که در اسید هیومیک و منابع دیگر خاک، همانند آن‌ها یافت می‌شود.
– اسیدهای هیومیک و برخی از فلزات سنگین در ورمی کمپوست وجود دارد. در طیف‌سنجی با امواج ماورای بنفش و تجزیه شیمیایی توده به وسیله حرارت، مشخص شده است که اسیدهای هیومیک ورمی کمپوست شبیه به نوعی لیگنین گیاهی هستند.
– ورمی کمپوست اثر محرکی بر روی حداکثر رشد گلیسین (سویا) با افزایش در طول ریشه، تعداد ریشه افقی، جوانه زدن طولی و طول قسمت میان دو گره نشای آن و سایر گیاهان دارد.
– فلزات، در مدفوع کرم‌ها (ورمی کمپوست) همراه با افزایش تدریجی غلظت آن‌ها (البته به استثنای کروم و زیرکونیوم) ظاهر می‌شوند. افزودن زغال‌سنگ نارس و ماسه به ورمی کمپوست موجب کاهش غلظت فلزات ۷۶ تا ۹۴ درصد می‌شود.
ورمی کمپوست در زباله و ضایعات
– استفاده از فرآیند ورمی کمپوست افزون بر تثبیت مواد زاید جامد، فضولات حیوانی و لجن فاضلاب، نتایج مفید دیگری نظیر جداسازی مواد زاید غیرآلی، نداشتن شیرابه، نداشتن بوی زباله و کاهش حجم آن تا حدود ۸۰ درصد را نیز به دنبال دارد.
– استفاده بهینه از ضایعات آلی زباله‌های شهری را در بر دارد.
– سبب کاهش حجم زباله تا حدود ۷۰ درصد می‌شود.
– زباله‌های آلی می‌توانند به سرعت توسط کرم خاکی‌ها تجزیه و متلاشی گردند و به ماده‌ای غیرسمی پایدار با ساختاری خوب و مناسب تبدیل شوند که این ماده به طور بالقوه از ارزش اقتصادی بسیاری به عنوان تهویه‌کننده‌ی خاک در رشد گیاهان برخوردار است.
منبع: گامی به سوی محصولات ارگانیک – مولف سمسه طباطبایی- انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی
