کودهای آلی و سبز

کود آلی چیست

کودهای آلی مانند فضولات چهار پایان اهلی ، پرندگان ( مرغداری ها ) ، بقایای کشتارگاه ها ( خون ، گوشت ، و امعاء و احشاء ) ، پودر و خاکستر استخوان ، بقایای ماهی ها ، مازاد دباغی ها ، تفاله ها ، کنجاله ها ، کود سبز و … . از جمله فراورده های جنبی کشاورزی هستند که توسط موجودات زنده ( گیاهان و حیوانات ) تولید میشوند .

کود آلی و سبز

از زمان های قدیم و یا جایگزین شدن زراعت به جای دامداری و ترک زندگی کوچ نشینی ، انسان به منظور حفظ حاصلخیزی خاک ، کودهای آلی و نیز آهک ، خاکستر ، مارن ( ۴۰-۵۰ درصد کربنات کلسیم + رس+ ماسه ) ، گچ ، لجن ، و غیره را به عنوان کود شناخته و بکار برده است .
این کود دهی ابتدایی چندین هزار سال متداول بوده است . اما به دلیل طولانی بودن فرایند تجزیه ترکیبات آلی و معدنی شدن آنها و نیز به دلیل پایین بودن میزان عناصر غذایی موجود در آنها ، میزان عملکرد همواره پایین بوده  است . امروزه اهمیت این قبیل کودها بیشتر به خاطر اصلاح خاک است . بنابراین ارزش اصلی کودهای آلی به علت تغییرات فیزیکی است که در خاک ایجاد میکنند . کودهای آلی مختلف از نظر کیفیت و دوام در خاک و نیز از نظر قیمت متفاوت هستند .

مهترین کودهای آلی عبارتند از

۱- کودهای حیوانی
۲- کودهای سبز
۳- انواع کمپوست ها
۴- لجن و فاضلاب شهری
۵- زباله های شهری
۶- لجن و فاضلاب کارخانجات صنایع غذایی

با توجه به مقدار بسیار کم مواد آلی در خاک های ایران ( کمتر از ۱% )، بدیهی است که کودهای حیوانی و کمپوست های تهیه شده از زباله ها و مواد زاید به تنهایی قادر به تامین مواد آلی مورد نیاز خاک های کشور نیستند. در کنار این عوامل ، موانع فرهنگی موجود بر سر راه استفاده از کمپوست ها ، لجن و فاضلاب شهری و نیز هزینه بالای تهیه این نوع از کودهای آلی ، استفاده از کودهای سبز جهت افزایش ماده آلی خاک در اراضی کشورزی در اولویت قرار میگیرد.
با اینکه بازیافت زباله ها  و فاضلاب ها و تولید کمپوست از آنها ، از جمله مهمترین روش های تولید مواد آلی است ، ولی روش استفاده از کود سبز در کنار تولید کمپوست میتواند به دلایل زیر روش علمی و کاربردی باشد:

مزایای کود آلی سبز

۱- پایینتر بودن هزینه آن در مقایسه با کودهای آلی دیگر از جمله کودهای حیوانی و کمپوست ها.
۲- تطابق آن با عرف فرهنگی جامعه که باعث میشود زراع آن را با میل و رغبت بیشتری بکارد.
۳- راحت تر بودن عملیت کاشت، داشت و برگرداندن آن به خاک در مقایسه با گیه زراعی اصلی .
۴- امکان اجرای آن در حد فواصل بین دو کشت اصلی به شکلی که از نظر زمانی مشکلی را برای زارع ایجاد نکرده و موجب اشغال زمین در تمام فصول زراعی نگردد.
۵- داشتن مزایای ویژه نسبت به سایر کودهای آلی از جمله حفاظت خاک در برابر فرسایش بادی ، بهبود جمعیت میکروبی خاک و افزایش عمق خاک زراعی .

منبع:
کودهای سبز در کشاورزی پایدار – انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه – مولفان : آقای مهدی تاج بخش – آقای عبد ال… حسن زاده – آقای بابک درویش زاده